Wczoraj miałem okazję zdawać ustną maturę z języka polskiego. Mój temat brzmiał 'Pierwowzór literacki a adaptacja filmowa. Omów temat na wybranych przykładach.' Wykorzystałem między innymi w swoich rozważaniach 'Inwazję' ;D.

Oto moja analiza i interpretacja:

[...] Zupełnie innym rodzajem adaptacji filmowej jest adaptacja swobodna. Celem reżysera jest przekazanie tego, co w utworze jest charakterystyczne, wyjątkowe. Chce pokazać tylko klimat, stylistykę utworu literackiego, kosztem wierności fabuły. Idealnym przykładem jest „Inwazja” Oliviera Hirschbiegela na motywach powieści „Inwazja porywaczy ciał” Jacka Finney’a.
Bohaterką jest, grana przez Nicole Kidman, psychiatra Carol Bennell, która stopniowo odkrywa, że katastrofa kosmicznego wahadłowca „Patriot” nie była przypadkowa, a zaplanowanym początkiem tytułowej inwazji. Reżyser nakręcił film zadziwiający, jednak przez fanów książki bardzo negatywnie skrytykowany, co udowodniło, że „Inwazja” jest adaptacją niespełniającą oczekiwań.
Wszystkie elementy pierwowzoru zostały zmienione. Główny bohater stał się kobietą, a akcja została przeniesiona z małego miasteczka w Kalifornii do stolicy Stanów Zjednoczonych – Waszyngtonu. Czynnikiem zmieniającym ludzi nie są już kosmiczne zarodniki, które podmieniają ofiary, a struktury podobne do wirusów, które jedynie przejmują ciało zainfekowanego. Jednak przyczyną poniesionej klęski było zupełnie inne podejście do tematu obcości. W książce lekarz Miles Bennell nie wie, komu może zaufać. Wszystkie duplikaty są identyczne z oryginałami, idealnie udają zwyczaje, a nawet emocje. Ukrywają się, nie chcą zwrócić na siebie uwagi. Bohater świadomy jest obecności obcych, niestety może jedynie podejrzewać, kto został zastąpiony przez kopię. Zaczyna popadać w paranoję. Zupełnie inaczej jest w filmie. Zanim główna bohaterka zorientuje się, że doszło do inwazji przybysze już nie ukrywają się. Nie okazują żadnych oznak posiadania emocji i sumienia, bez skrupułów zabijają jednostki odporne. Carol wie, komu nie może ufać, czuje się wyobcowana, musi podjąć samotną walkę.
Jednak taki sposób podejścia do tematu wyobcowania bardzo dobrze sprawdził się w filmie. Widz obserwuje jak postać grana przez Nicole Kidman próbuje wmieszać się w tłum pozbawionych uczuć ludzi. Jak ucieka przed nimi próbując ratować swego syna, który może być jedyną nadzieja na odkrycie leku. Więcej scen z antagonistami wprowadziło dynamikę, której momentami brakowało w pierwowzorze.
Postać syna w ogóle nie pojawiła się w książce. Miles Bennell był osobą samotną. Nie musiał się o nikogo martwić. W filmie to zmieniono, co wpłynęło korzystnie na fabułę. Gdy kobieta orientuje się, że jej syn został porwany zrobi wszystko by go odzyskać. Widz obserwuje walkę matki, jej przeżycia i determinację.
Zarówno w książce, jak i filmie przemiana następuje podczas snu. Bohaterowie walczą z potrzebami ciała, gdyż wiedzą, że nawet krótka drzemka może sprawić, że już nigdy się nie obudzą. Hirschbiegel rozwinął tę myśl dając swojemu obrazowi charakter oniryczny. Pomiędzy scenami brak ciągu przyczynowo-skutkowego, czasami są przerywane by do nich powrócić. Poza tym główna bohaterka śni, że została zaatakowana przez swój duplikat – scena ta pokazuje, że najeźdźcy nie są zwykłymi jednokomórkowcami, a rozumnymi organizmami, które całkowicie przejmują ciało ofiary.
Zarówno w książce, jak i filmie widać paralelizm składniowy. Na początku powieści przedstawiono historie ludzi, którzy twierdzili, że ich bliscy to zupełnie inne osoby. Główny bohater, Miles Bennell, na początku wierzy, iż może być to spowodowane zbiorową paniką. Dopiero później orientuje się, że wszystko, co ci ludzie mówili to prawda, gdy go również dotyka taki problem. W obrazie Hirschbiegela kilkakrotnie na ekranie widzimy przerażone i uciekające postaci. Jednak kompozycja kadru i sposób zachowania ludzi pokazuje nam, że prawie nikt nie interesuje się ich losem. W dalszej części filmu znajdują się podobne sceny z udziałem Carol Bennell. Miało to na celu ukazanie nam sytuacji, w jakiej znalazła się główna bohaterka – osamotniona w swych działach, nikt nie wierzy jej słowom.
Jednym z głównych minusów filmu są liczne niedomówienia, których, na szczęście, nie było w książce. Być może reżyser chciał zachęcić widzów do sięgnięcia po powieść, albo chciał nadać swojemu dziełu enigmatyczny charakter. Niestety efekt jest czasami odwrotny, wątki zostają brutalnie przerwane, a co niektórzy odbiorcy mają problem ze zrozumieniem fabuły.
Znaczną różnicą pomiędzy książką a jej adaptacją jest sposób przedstawienia miasta i jego mieszkańców. W pierwowzorze miasto opustoszało, sklepy pozamykano, a po ulicach latają poruszane przez wiatr śmieci. W filmie sytuacja jest zupełnie inna. Panuje ład, a zainfekowana ludność przemieszcza się w zorganizowanych grupach, które przy każdej, nadarzającej się sytuacji porywają i zarażają pozostałych ludzi. Atmosferę grozy podkreśla kontrast między ciemno-ubranymi mieszkańcami a kolorowymi budynkami. Dzięki temu zabiegowi, paradoksalnie sprawiają one wrażenie bardziej ludzkich, niż przechodzący obok nich ludzie.
Ponadto oba utwory znacznie różnią się, jeżeli chodzi o znaczenie symboliczne. Powieść Finney’a, która powstała podczas zimnej wojny, była prawdopodobnie ostrzeżeniem przed radzieckimi szpiegami. Znacznie w szerszy sposób można zinterpretować obraz Hirschbiegela. Jest on przestrogą przed utratą człowieczeństwa. Zasugerowano także, by nie kierować się za bardzo emocjami i namiętnościami, ponieważ takie działania prowadzą do konfliktów zbrojnych, w których giną niewinni ludzie.
Ocena filmu jest trudna. Z jednej strony powstał obraz skłaniający nas do refleksji na temat granic człowieczeństwa, a z drugiej adaptacja, która zawiodła fanów twórczości Finney’a. Hirschbiegel próbując stworzyć coś innowacyjnego, za bardzo oddalił się od książki. W efekcie „Inwazja” to film zjawiskowy, jednak tylko wtedy, gdy nie porównujemy go z pierwowzorem literackim.